Tình cờ đọc bản dịch thơ Hồ Xuân Hương

Hồi chiều (15 tháng 6) ngồi xe lửa tôi đọc một tập thơ tình có nhan đề The Best Love Poems Ever – Selection of the world greatest love poetry do David Rohlfing tuyển chọn. Đây là một tập thơ khổ nhỏ như những tập thơ ở Việt Nam 10 cm x 17 cm, rất mỏng kể cả bìa trước bìa sau chừng 70 trang tính ra trên dưới 60 bài thơ ngắn. Ở trang 12 tôi gặp bài thơ này, thật là thú vị.

Question for the Moon – Ho Xuan Huong

How many thousands of years you have been there?
Why sometimes slender, sometimes full?
How old is the White Rabbit?
How many children belong to Moon-Girl?
Why do you circle the purple loneliness of night
and seldom blush before the sun?
Weary, past mignight, who are you searching for?
Are you in love with these rivers and hills?

Translated from the Nom and Vietnamese by John Balaban

Làm tài khôn dịch ra tiếng Việt là

Hỏi Trăng

Đã mấy ngàn năm nàng ở trên ấy?
Tại sao có khi thì gầy, có khi tròn đầy?
Thỏ Trắng bao nhiêu tuổi
Nàng Trăng đã có mấy con?
Tại sao nàng khoanh tròn nỗi cô đơn màu tím của đêm
và ít khi đỏ mặt trước vầng dương?
Mệt mỏi, quá nửa đêm, nàng đang tìm ai?
Nàng có phải lòng với những sông và núi này?

John Balaban dịch từ tiếng Nôm.

Tôi không biết bài thơ này nhưng đoán được hỏi trăng là vấn nguyệt nên google chữ vấn nguyệt của Hồ Xuân Hương và tìm ra bài thơ phiên âm tiếng Nôm này. Hai câu “đêm vắng cớ chi phô tuyết trắng. Ngày xanh sao nỡ tạnh lòng son” dịch ra “Why do you circle the purple loneliness of night and seldom blush before the sun?” ngó bộ trớt quớt. Tuy nhiên tôi không hiểu hai câu tiếng Anh có mang điển tích hay ẩn dụ gì của người Tây phương không. Đi vòng quanh trong đêm khuya mà không hổ thẹn lúc ban ngày có thể ngụ ý các cô gái ăn sương chăng? Dịch giả muốn dùng ẩn dụ để thay thế cho ẩn dụ tuyết trắng và lòng son? Khập khiễng quá! Bạn nghĩ sao? Tôi đọc bản tiếng Anh chẳng thấy ngụ ý gì về tình yêu làm sao độc giả hiểu được và thấm được bài thơ của bà Hồ Xuân Hương.

Vấn Nguyệt – Hồ Xuân Hương

Mấy vạn năm nay vẫn cứ còn
Cớ sao khi khuyết lại khi tròn?
Hỡi con ngọc thỏ đà bao tuổi?
Chớ chị Hằng Nga đã mấy con?
Đêm vắng cớ chi phô tuyết trắng?
Ngày xanh sao nỡ tạnh lòng son?
Năm canh lơ lửng chờ ai đó?
Hay có tình riêng với nước non?