Blog và Tôi – p. 2

Blog và Tôi – Nguyễn thị Hải Hà

Bài đã đăng ở Thư Quán Bản Thảo số 57. Bạn đọc có thể đọc toàn tạp chí TQBT 57 pdf ở blog Phay Văn và Gió O.

Năm 2009 Hoàng Anh, bạn học thời Trung học với tôi mở blog trên yahoo. Để đọc blog và xem ảnh trên yahoo tôi cũng mở blog yahoo. Cùng bị rủ rê với tôi có “ông già hưu trí” và một người bạn học khác lấy tên Hoalan. Anh bạn này ghép tên của bà xã với tên anh và từ đó tôi bắt đầu viết blog bằng tiếng Việt. Ông già hưu trí trong một dịp về thăm Việt Nam và quen với Hoàng Anh. Khi trở lại Pháp Hoàng Anh ông vẫn giữ liên lạc bằng thư từ. Lúc ấy tôi không biết, ông già hưu trí đã viết rất nhiều, đã có sách xuất bản, và có cả một trang riêng đăng truyện của ông. Còn tôi chỉ viết blog lèng èng.

Ở yahoo blog tôi viết bằng tiếng Việt. Từ lúc bắt đầu viết tiếng Việt, tôi không còn thích viết tiếng Anh nữa. Dù tôi tiến bộ rất nhiều trong việc viết tiếng Anh nhưng tôi e rằng người ta đọc tôi viết tiếng Anh sẽ thấy những ngượng nghịu vấp váp như ông Mỹ viết tiếng Việt. Và sự thật, tôi chỉ có thể bày tỏ ý nghĩ của mình một cách tự tin bằng tiếng Việt. Tôi không thể viết bằng ngôn ngữ khác khi tôi cứ tự “second guess” chính mình. Viết tiếng Việt được vài năm, khả năng viết tiếng Việt của tôi không biết có tăng hay không nhưng khả năng viết tiếng Anh của tôi suy giảm hơn phân nửa.

Hoàng Anh mở blog đăng vài tấm hình của nàng rồi bỏ blog. Hoalan viết được vài blog cũng bỏ. Yahoo blog đóng cửa, chuyển sang yahoo 360 plus, lại đóng cửa. Ông già hưu trí cũng bỏ blog chỉ có một mình tôi là bị mắc lưỡi câu. Tôi chọn WordPress vì chẳng có ai quen ngoại trừ ông Trần Hoài Thư mà ông cũng không phải là người năng hoạt động trên blog. Tôi muốn giữ được sự vô danh vì khi mình mang một thứ persona rồi sẽ khó mà bộc lộ tư tưởng một cách tự do. Thật cũng lạ khi một mặt tôi cần sự vô danh còn một mặt tôi lại muốn tham gia cộng đồng văn học. Có cách nào để mình giữ được cái vô danh mà vẫn được nhiều người đọc mình và được giới văn học biết đến và chấp nhận mình?

Nếu hỏi tôi rằng tại sao tôi viết blog. Trước khi bàn chuyện viết tôi muốn nói sơ qua chuyện đọc blog. Tôi thích đọc những blog mang tính cá nhân. Tôi thích cách viết, quan điểm, ý nghĩ riêng tư, và muốn biết đời sống cũng như cách sống của người viết blog. Tôi lang thang dạo blog đọc rất nhiều blog vô danh hễ thấy hợp ý là tôi thêm vào reader để tiếp tục đọc. Tôi thích đọc blog của những người rất trẻ vì họ viết rất tự nhiên và tôi nhận ra nhiều sự thật của xã hội. Và hấp dẫn tôi nhất vẫn là những ý nghĩ chân thật, chân thật đến trần trụi. Tôi luôn luôn tự hỏi người đang ở trước mặt tôi, trên xe lửa, trong chợ, ngoài công viên, nghĩ gì ngay trong cái giây phút chớp nhoáng ấy? Blog, nhất là những blog rất ngắn có thể cho người ta cái ánh lóe của tư tưởng một giây phút nhất thời.

Ngày còn trẻ tôi có người bạn. Tường cận thị nặng, qua cặp mắt kính dày, đôi mắt của anh như lồi ra. Anh có bệnh tâm lý hay não bộ thần kinh gì đó mà tay anh luôn run rẩy và rịn mồ hôi, thỉnh thoảng anh cứ rút khăn tay ra lau tay. Tôi thường hay hỏi Tường, anh nghĩ gì, để phá vỡ sự im lặng. Anh luôn luôn trả lời, không nghĩ gì cả. Anh bảo là trong đầu của anh luôn luôn là khoảng trống.

Tại sao lại có thể như thế được nhỉ? Trong đầu tôi luôn luôn là trăm ngàn ý nghĩ, chuyện nọ xọ chuyện kia, chuyện vui chuyện buồn, chuyện năm xưa chuyện hôm qua, chuyện hôm nay và những dự tính ngày mai. Làm thế nào để người ta không nghĩ gì hết?

Lang quân của tôi có lần hỏi tôi khi người ta ngồi Thiền thì người ta nghĩ gì? Tôi nhớ một quyển sách về Thiền của một anh người Hòa Lan sang Nhật tu trong Thiền viện ba năm để học Thiền bảo rằng người ta tập không suy nghĩ gì cả trong lúc ngồi Thiền. Bước đầu để đạt đến chỗ không suy nghĩ gì cả người ta tập trung tư tưởng vào Công án Thiền. Đạt đến mức không suy nghĩ gì cả chắc khó hơn là nói cho hết ý nghĩ luôn luôn quay cuồng trong đầu của một người bình thường như tôi.

Tôi thích nói về những ý nghĩ bâng quơ của tôi, những chuyện thượng vàng hạ cám mình nói mình nghe, niềm vui, nỗi buồn, lo âu trong cuộc sống, nói lén sếp, nói cho hả cơn giận chồng, than thở chuyện con. Tôi thích ghi chép lại những giấc mơ chẳng biết để làm gì. Tôi thích những tấm ảnh tôi chụp lại cuộc sống ở quanh tôi. Một cách để tôi nhắc nhở mình hạnh phúc của mình là mình có tay chân mắt mũi đầu óc vẫn còn dùng được.

Sáng nay 29 tháng Bảy năm 2013 tôi đọc được những giòng này của Diệu An: “Thỉnh thoảng mình muốn viết một lá thư tay kể lể những chuyện anh ơi anh à, hôm nay trời mưa to lắm, em đứng trú dưới một tán cây, đinh ninh rằng làm sao mà ướt được cho đến khi em chợt nhớ ra rằng trong trăm cái dại, cái dại trời mưa mà trú gốc cây là cái dại đáng cho chết. Em bèn chui xuống núp dưới cái cầu tuột trẻ con thì cái cầu tuột ấy nó đục lủng lổ chổ, bao nhiêu nước mưa và cát nó ào lên đầu em hết. Rồi thì em chợt nhận ra đôi dép của em, em để quên nó ngay giữa đường, tới lúc nhận ra thì nó đã chèm nhẹp rồi.” Tôi thấy những đoạn văn như thế rất đáng yêu, hồn nhiên, và rất thật. Tôi không thể nào viết được như thế. Khi đã qua tuổi yêu người ta không thể viết hay về tình yêu, cũng như qua khỏi tuổi đam mê tình dục người ta khó mà viết hay về tình dục.

Ngày 25 tháng Năm 2013, tôi đi lạc vào nhà của Khoa, đọc được đoạn văn này: “Chuyện là vậy đó. Trong truyện, tôi còn viết cả một bài hát. Tôi hát cho 5 người nghe. Đứa nào cũng bảo lời thì hay, mà điệu thì ngang phè phè. Tôi đã cố sửa, mà vẫn không sao hay hơn được. Thôi thì cứ để đấy, tối buồn buồn đánh đàn như đánh cái bàn và hát cho dân tôi nghe. Dân tôi thì cũng nhân đây giới thiệu với các bạn. Có tất cả là ba thằng. Một thằng mặt ngu, một thằng chém gió và một thằng im lặng. Thằng mặt ngu thì ngu nhất, cái gì cũng hỏi. Thằng chém gió thì biết thì ít mà nói phét thì nhiều. Thằng im lặng thì biết tuốt, mà ít nói lắm. Lâu lâu thấy hai thằng kia ngu quá mới chịu nhảy ra phát biểu. Ba thằng này tạo thành con người tôi.” Cậu quan sát bản thân cậu tinh tế quá chắc cậu phải là nhà văn, hay ít nhất là có ước muốn trở thành nhà văn.

Đó là hai thí dụ vì sao tôi thích đọc blog. Tôi còn nhiều thí dụ nữa nhưng nhớ đâu nhắc đấy. Luôn luôn tôi định bụng lúc nào có thì giờ sẽ viết một bài về những đặc tính của từng blog tôi vào đọc thường xuyên.

Tôi vẫn nghĩ, phải có khuynh hướng thích viết, thèm viết, có cái gì đó thôi thúc cần phải viết người ta mới viết. Nhất là viết mà có rất ít người đọc và những người đọc thường chỉ là bạn bè chứ không phải là người trong giới văn học.

Blog cho người ta cái phương tiện được tự do tự xuất bản, không phải chờ được xác nhận bài có đáng đăng lên báo hay không? Người ta có thể tự do nói ý nghĩ thật của mình mà không sợ trả thù. Nghĩ thế nhưng thật ra tôi vẫn không thoát được những biên giới tư tưởng của chính tôi. Tôi không thể viết những gì vượt ra khỏi những phong tục luân lý đã vạch sẵn cho phụ nữ. Tôi vẫn ước được viết một cái gì đó thật nổi loạn, thật khùng điên, thật bạo nhưng tôi không dám. Tôi muốn viết chuyện hoang đường, hoang tưởng, để vượt ra khỏi sự giới hạn của chính bản thân tôi, khác hẳn con người thật ngày đi làm tối về nhà nấu cơm rửa chén, nhưng vẫn sợ; sợ bị hiểu lầm, chê trách và ảnh hưởng đến gia đình, làm xấu hổ chồng con. Tóm lại tôi vẫn không thể là người viết tự do như tôi muốn.

Nếu một ngày nào đó không có blog nữa thì sao? Tôi không biết. Có thể tôi vẫn sống nhưng đầy thiếu thốn về tinh thần. Tôi có nghiện blog không? Nghiện quá đi chứ, nghiện trầm trọng không chắc thuốc nào chữa được.

Hồi Tết năm nay, tháng Hai năm 2013, gia đình tôi đi Texas ăn Tết. Tôi được xếp ngủ chung với cô em chồng. Năm giờ sáng, ở NJ là giờ tôi đọc và viết blog. Năm giờ ở New Jersey là bốn giờ ở Texas. Tôi rón rén thức dậy, ngồi trên nền nhà mở computer trong bóng tối, vì sợ đánh thức cô em chồng. Sợ bị quở là làm gì mà mê computer đến như vậy. Ừ thì tôi mê tôi nghiện nhưng có làm hại ai đâu ngoại trừ hại cho bản thân tôi. Ngồi mãi nên bụng đã béo phệ ra, người trở nên bệu bã. Tôi chỉ có một giờ buổi sáng và một giờ buổi tối. Buổi sáng đầu óc còn khỏe khoắn tỉnh táo tôi viết thật nhanh một ý nghĩ thoáng qua trong đầu. Buổi tối về nếu không mệt thì sửa chữa lỗi chính tả. Thỉnh thoảng có được vài comment của độc giả đi lạc. Sau vài năm, hơn một ngàn bài trên blog (từ năm 2009 đến nay) nhìn lại toàn là đầu thừa đuôi thẹo những mảnh vụn của tư tưởng không đáng gọi là văn chương. Thế nhưng từ khi viết blog tôi tập quan sát mình, nhìn ngắm cây cỏ thiên nhiên, chú ý đến niềm vui nỗi buồn của người trên mạng. Bạn có nhớ một năm về trước bạn làm gì, nghĩ gì, yêu ai, ghét ai, nhìn thấy gì, ăn món gì hay không? Nếu bạn bắt đầu viết blog hôm nay thì có thể năm sau hay mười năm sau bạn có cơ hội nhìn lại cái nhìn của bạn, xét lại tư tưởng, quan điểm của bạn. Qua blog tôi có dịp trao đổi ý nghĩ với những người tôi chưa bao giờ gặp nhưng quí mến như bạn lâu năm. Nếu họ từ chối họ không là nhà văn thì với tôi họ đều là người viết. Tất cả đều là writer.