Mấy hôm trước ra chỗ thư viện bỏ túi, tôi thấy người ta đem cho mấy cuốn sách của một số triết gia. Trong mấy cuốn sách cũ mèm, bìa mềm, loại nhỏ có thể bỏ vừa túi áo (hơi rộng một chút) tôi thấy có tác giả Emerson và Nietzche. Hồi trẻ tôi có học triết học nhập môn, cả triết đông lẫn triết tây. Học thì học cũng hơi ngán ngẩm không mặn mà cho lắm. Bây giờ khá già, thấy các bạn trẻ học triết tôi giật mình, mình cũng nên bắt đầu đọc nghiêm túc về bộ môn này, không thể làm triết gia, nhưng cũng tập suy nghĩ. Không lấy cuốn của Emerson dù rất muốn nhưng tự nhủ đừng tham lam, tôi chỉ lấy cuốn của Nietzche. Cuốn sách có tựa đề Twilight of the Idols with the Anti-Christ.
Đọc lời mở đầu, thấy tác giả cũng không có vẻ nghiêm trọng lắm. Ông bảo chỉ đọc trong lúc nhàn rỗi, giết thì giờ. Tôi thấy có mấy trang khổ nhỏ, bao gồm những câu ngăn ngắn dưới chủ đề “Maxims and Arrows.” Chẳng biết nên dịch là gì, maxim là châm ngôn, nhưng tại sao lại đi với Arrow là mũi tên. Thì đã nói, sách triết là để đọc mà suy nghĩ.
Khi tôi cần kềm cái khuynh hướng đọc nhanh, đọc lướt của tôi, tôi dịch. Tôi dịch được vài câu, có nhiều câu quen thuộc (chưa dịch) thí dụ như (trong quân đội) cái gì không giết được mình thì sẽ làm cho mình mạnh mẽ hơn. Nói ra ngoài đề tài một chút, tin tôi đọc hôm qua hôm kia, có một ông huấn luyện viên hải quân Hoa Kỳ, huấn luyện một anh tân binh, trấn nước anh ta quá làm anh ta chết. Cái chết này bị liệt vào hạng giết người.
Nói nhiều quá, sau đây là năm câu dịch.
Nietzsche – Twilight of the Idols
The Anti-Christ
page 23
Maxims and Arrows
- Idleness is the beginning of all psychology. What? could psychology be – a vice? Nhàn rỗi là nguồn gốc của
triếttâm lý học. Nói cái gì thế? Có thể nàotriếthọc/nghiên cứu về tâm lý lại là một – tội lỗi?
- Even the bravest of us rarely has the courage for what he really knows. . . Ngay cả người can đảm nhất trong chúng ta cũng hiếm khi có dũng khí thú nhận những điều họ thật sự hiểu biết. . .
- To live alone one must be an animal or a god – says Aristotle. There is yet a third case: one must be both – a philosopher. Thích sống một mình kẻ ấy phải là một con thú hay là thượng đế – Aristotle nói. Tuy vậy còn có trường hợp thứ ba: kết hợp cả hai điều kiện trước đó – một triết gia.
- ‘All truth is simple.’ Is that not a compound lie? – ‘Mọi sự thật đều đơn giản.’ Đó có phải là một lời nói dối tinh vi hơn không?
- Once and for all, there is a great deal I do not want to know. – Wisdom sets bounds even to knowledge. Nói một lần này thôi, có rất nhiều thứ tôi không muốn biết. Sự khôn ngoan hiểu biết nào cũng phải có giới hạn, kể cả kiến thức.
Blog Chuyện Bâng Quơ 
Trong mục 1, cháu không rõ lắm, psychology thường được dịch là “tâm lý học”, ở đây cháu thấy cô dịch là “triết học”. Cháu chưa có điều kiện đọc và hiểu được bối cảnh cũng như sự truyền tải của ngôn từ được thấu đáo, cô có thể giải thích thêm về phần này? Có thể cô cho biết thêm vài tình huống/ đoạn trích liên quan đến cái số 1 này được không?
Cảm ơn cô nhiều.
Cháu nói đúng. Cô lẩm cẩm. Thấy cái tên Nietzche đâm ra đầu mình cứ gắn vào cái chữ triết học. Bây giờ ngồi đây nghĩ mãi không ra thế chữ triết học tiếng Anh là gì? Gõ google tiếng Việt tìm ra chữ philosophy. Viết xong cái còm lại quên mất chữ này, phải google tên Nietzche. Mấy người bạn quí của cô ai cũng chữ nghĩa mấy bồ mà chẳng ai bảo giúp cô. Cám ơn cháu nhé.
Cô đọc đến trang đó rồi bận công chuyện mãi đến nay chưa đọc tiếp. Và cái trang đó cũng chỉ có những câu ngắn ngắn. Để ngày mai cô scan rồi post lên cho cháu đọc nhé. Cô bỏ quyển sách trên bàn làm việc trong công ty nên không scan được bây giờ.
Cô đã upload 3 tấm ảnh vào blog. Chẳng lẽ làm bài mới, sẵn bài cũ không có ảnh cô thêm ba tấm ảnh vào. Nếu em/cháu cuối tuần có thì giờ hãy đọc.
Cháu cảm ơn cô. Chắc là “cháu” là hợp hơn đấy ạ, vì mẹ cháu chắc lớn hơn cô vài tuổi thôi. 😀
Quyển này con có download ebook bản dịch trước 75 của Nguyễn Hữu Hiệu và con thấy khá dễ đọc, hay (con không biết có ai dùng từ này để diễn tả về một quyển sách triết chưa), nhưng chỉ ở 1 số chương thôi vì con cũng chưa đủ kiến thức để hiểu hết những gì Nietzsche viết.
Hai câu trích dẫn con thích nhất của F.N là “The lonely one offers his hand too quickly to whomever he encounters. To some people you may not give your hand, only a paw: and I desire that your paw should also have claws.” và “Without music, life would be a mistake.”.
Chúc cô có một cuối tuần vui vẻ bên gia đình.
Cám ơn lời chúc của cháu. Cô may mắn gặp toàn người đọc nhiều. Cô cũng thấy quyển này dễ đọc. Và thích cách dịch của ông NHH. Hoàng hôn của thần tượng, chỉ tự hỏi không biết ông sẽ dịch chữ anti-Christ ra làm sao. Hai câu quotes cháu viết ra hay thật.
Ở VN, quyển cô nói đa phần được dịch là Kẻ phản Kito nhưng có vẻ như bác Hiệu không có dịch quyển này cô ạ.
Cám ơn cháu.