10 bản nhạc phản kháng

được xem là hay nhất của Bob Dylan.

Và một bài thơ cũng là bài hát “Lay Down Your Weary Tunes” do chính Bob Dylan hát trong cuốn phim về cuộc đời âm nhạc của ông “No Direction Home” do Martin Scorsese thực hiện.

Lục lọi trên internet tôi gặp một bài viết về 10 bản nhạc phản kháng được xem là hay nhất của Bob Dylan. Tác giả là Becky Sherrick Harks. Có lẽ danh sách nhạc này được thực hiện đã lâu vì không có bài nào ông Dylan sáng tác trong vòng mười năm hay hai mươi năm gần đây. Tôi vừa lược dịch vừa tóm tắt ý của tác giả để các bạn biết sơ khởi về những bài hát của ông Bob Dylan; những bài hát đã mở đường đến việc ông được trao tặng giải Nobel văn chương.

10. “Blowin’ in the Wind” from “The Freewheelin’ Bob Dylan” (1963)

Bản nhạc này trở thành bài hát tiêu biểu trong thời kỳ tranh đấu đòi quyền bình đẳng cho người da đen với những câu hát “mở ngõ” như “Có bao nhiêu con đường người ta phải đi qua/ Để được công nhận là trưởng thành?” và những câu trực tiếp phản đối như “Bao nhiêu lần đạn pháo bay?/ Trước khi chúng hoàn toàn bị cấm?”

9. “Masters of War” trích trong “The Freewheelin’ Bob Dylan” (1963)

Bản nhạc này Dylan viết để phản đối sự sản xuất súng đạn một cách qui mô giữa cuộc chiến tranh lạnh với Liên Sô với những câu như:

“Hãy đến đây các nhà lãnh đạo chiến tranh/ Sản xuất toàn thể súng ống… Tôi chỉ muốn các ông biết rằng/ Tôi có thể nhìn xuyên qua mặt nạ của các ông.”

Hoặc là:

“Các người gài cò súng/ Để người khác bắn/ Rồi các người ngồi nhìn/ khi số tử vong càng lúc càng đông.

8. “Oxford Town” trong “The Freewheelin’ Bob Dylan” (1963)

Bài hát này được Dylan viết lúc ông James Meredith, sinh viên người da đen đầu tiên được nhập học ở Đại học Mississippi. “Anh ta đi học ở thành phố Oxford/ Súng và gậy gộc đuổi theo anh/ Chỉ vì màu da nâu của anh” đã nói lên sự căng thẳng của nạn kỳ thị chủng tộc trong thập niên 60.

7. “A Hard Rain’s a-Gonna Fall” trong “The Freewheelin’ Bob Dylan” (1963)

Bài hát này bị cho (oan) là đáp ứng với sự “Khủng hoảng chương trình phóng tên lửa vào Cuba” nhưng thật ra đã được sáng tác trước khi sự khủng hoảng xảy ra. Tuy nhiên với ca từ như “Tôi thấy súng và gươm bén trong tay trẻ con/ Và đó chính là một cơn mưa rơi rất nặng hạt/ Rất nặng rất nặng rất nặng hạt cơn mưa rơi.”

6. “The Lonesome Death of Hattie Carroll” trong “The Times They Are a-Changin” (1964)

Trong bài hát này Dylan kể lại cái chết của một nữ nhân viên da đen chuyên pha và bán rượu ở quán bar. Bà tên là Hattie Carroll, 51 tuổi. Bà bị anh chàng nhà giàu chuyên trồng thuốc lá ở Maryland giết chết và anh ta chỉ bị sáu tháng tù cho tội ác này. Ca từ “William Zanzinger giết chết người phụ nữ nghèo tên Hattie Carroll/ Bằng cây gậy anh ta thường tung tẩy xoắn xít bằng bàn tay có đeo nhẫn kim cương.” đã ghi lại sự thật vào thời ấy nạn kỳ thị chủng tộc thao túng dữ dội.

5. “With God on Our Side” trong “The Times They Are a-Changin” (1964)

Bài hát này phản đối chiến tranh Việt Nam với những câu:“Chiến tranh Việt Nam đến vào thập niên sáu mươi/ Ai đó có thể cho tôi biết chúng tôi chiến đấu vì lý do gì không?/ Nhiều chàng trai trẻ chết đi/ Nhiều bà mẹ già rơi nước mắt/ Bây giờ tôi xin đặt câu hỏi/ Trời Chúa Phật Thánh Thần có đứng về phía chúng tôi không?”

4. “Hurricane” trong “Desire” (1976)

Bài hát này kể lại câu chuyện một người võ sĩ quyền Anh bị đi tù oan, cho thấy một xã hội kỳ thị chủng tộc và thành kiến đặt nặng lên người da đen nên buộc tội sát nhân cho võ sĩ Hurricane một cách oan uổng. “Tất cả những thẻ bài của Rubin đều được đánh dấu trước/ Cuộc xử tội này như là một buổi xiệc của loài heo mà nạn nhân không có cơ hội được minh oan/ Thẩm phán đưa mấy tên say sưa trong khu ổ chuột ra làm nhân chứng.” là những câu hát kết tội hệ thống (bất) công lý của Hoa Kỳ.

3. “Chimes of Freedom” trong “Another Side of Bob Dylan” (1964)

Trong bài hát này Dylan dùng hình ảnh của thiên tai để nói về những người yếu thế. “Chuông gióng cho những người nổi loạn/ Chuông gióng cho cơn bắn xả/ Chuông gióng cho người kém may mắn/ Người bị bỏ rơi và người bị lãng quên/ Chuông gióng cho người ngoại cuộc/ Luôn luôn bị đe dọa hiểm nguy.” Đây là những người Bob Dylan muốn bênh vực, ông đứng về phía họ.

2. “Maggie’s Farm” trong “Bringing It All Back Home” (1965)

Được xem là nhạc sĩ dân ca có đứng hàng đầu trong phong trào chống kỳ thị chủng tộc. Tuy nhiên, Bob Dylan luôn luôn chứng tỏ ông là người độc lập, không ai có thể sử dụng hay sai khiến ông nhân danh phong trào này nọ. “Ừ hứ, tôi sẽ gắng hết sức/ Làm thằng người của chính tôi/ Nhưng mọi người đều muốn bạn/ Sẽ giống hệt như họ/ Họ bảo rằng hãy hát ca trong khi bạn làm nô lệ.”

1. “The Times They Are a-Changin” trong “The Times They Are a-Changin” (1964)

Đây là bản nhạc bày tỏ sự hết lòng trong cuộc tham gia đòi quyền bình đẳng cho người da đen của Bob Dylan. “Ngoài kia là cuộc đấu tranh đang sôi sục/ Không bao lâu nó sẽ làm rung chuyển cửa sổ và vách tường nhà bạn/ Bởi vì đã đến lúc phải thay đổi.” Đây là những câu hát vượt thời gian của Bob Dylan.

Link của bản gốc là đây: Top 10 Bob Dylan Protest Songs | http://ultimateclassicrock.com/bob-dylan-protest-songs/?trackback=tsmclip

Bài hát “Lay Down Your Weary Tunes” được chính tác giả hát ở phần cuối cuồn phim “No Direction Home.” Tôi cóp pi lời hát ở trên website của tác giả. Mời các bạn đọc thử xem có thấy chất thơ trong bài hát hay không nhé.

Lay Down Your Weary Tune

WRITTEN BY: BOB DYLAN

Lay down your weary tune, lay down
Lay down the song you strum
And rest yourself ’neath the strength of strings
No voice can hope to hum

Struck by the sounds before the sun
I knew the night had gone
The morning breeze like a bugle blew
Against the drums of dawn

Lay down your weary tune, lay down
Lay down the song you strum
And rest yourself ’neath the strength of strings
No voice can hope to hum

The ocean wild like an organ played
The seaweed’s wove its strands
The crashin’ waves like cymbals clashed
Against the rocks and sands

Lay down your weary tune, lay down
Lay down the song you strum
And rest yourself ’neath the strength of strings
No voice can hope to hum

I stood unwound beneath the skies
And clouds unbound by laws
The cryin’ rain like a trumpet sang
And asked for no applause

Lay down your weary tune, lay down
Lay down the song you strum
And rest yourself ’neath the strength of strings
No voice can hope to hum

The last of leaves fell from the trees
And clung to a new love’s breast
The branches bare like a banjo played
To the winds that listened best

I gazed down in the river’s mirror
And watched its winding strum
The water smooth ran like a hymn
And like a harp did hum

Lay down your weary tune, lay down
Lay down the song you strum
And rest yourself ’neath the strength of strings
No voice can hope to hum

Copyright © 1964, 1965 by Warner Bros. Inc.; renewed 1992, 1993 by Special Rider Music