Refugees
– Charles Simic
“Cameo Appearance”
I had a small nonspeaking part
In a bloody epic. I was one of the
Bombed and fleeing humanity.
In the distance our great leader
Crowed like a rooster from a balcony.
Or was it a great actor
Impersonating our great leader?
That’s me there, I said to the kiddies.
I’m squeezed between the man
With two bandaged hands raised
And the old woman with her mouth open
As if she were showing us a tooth
That hurts badly. The hundred times
I rewound the tape, not once
Could thay catch sight of me
In that huge gray crowd,
That was like any other gray crowd.
Trot off to bed, I said finally.
I know I was there. One take
Is all they had time for.
We ran, and the planes grazed our hair.
And then they were no more
As we stood dazed in the burning city.
But, of course, they didn’t film that.
From Walking the Black Cat (1996)
Bản dịch của Nguyễn thị Hải Hà
“Vai trò ngắn ngủi”*
Tôi có một vai diễn không lời
Trong một cuốn phim dài đẫm máu. Tôi là một trong đám người
Bị đánh bom và đang chạy trốn.
Xa xa vị lãnh đạo vĩ đại của chúng tôi
Đang gáy như gà trống trên ban công.
Hay đó chỉ là một diễn viên đại tài
Đang giả dạng làm nhà lãnh đạo.
Tôi đang ở chỗ kia, tôi nói với đám trẻ.
Tôi đang chen ở giữa một người đàn ông
Hai bàn tay băng bó đang giơ lên
Và bà cụ già miệng há hốc
Như đang muốn khoe răng.
Thật là đau đớn. Hằng trăm lần
Tôi quay lại đoạn phim, không phải chỉ một lần
Liệu họ có thể nhìn thấy tôi
Trong đám đông khổng lồ màu xám xịt,
Như bao nhiêu đám đông khác.
Thôi đi ngủ, mãi rồi tôi cũng nói.
Tôi biết tôi đã có mặt ở đó. Chỉ diễn một lần
Họ chỉ có ngần ấy thời gian.
Chúng tôi chạy, và đoàn phi cơ bay sát trên đầu, chỉ cách đường tơ kẻ tóc
Rồi chúng biến mất cả
Còn lại chúng tôi đứng thất thần nhìn thành phố đang cháy rực
Nhưng, dĩ nhiên, họ chẳng quay phim lúc này.
Trích trong “Dẫn Con Mèo Đen Đi” (1996)
Ghi chú:
*”Cameo appearance” dùng để chỉ sự xuất hiện trong chốc lát, thường ở phần đầu hay phần cuối của cuốn phim hoặc vở kịch, của một người rất nổi tiếng (trong chính trị, văn học, hay nghệ thuật). Vai trò của người nổi tiếng này có thể không mấy quan trọng, sự xuất hiện của nhân vật chỉ được dùng để tăng sự chú ý của khán giả.
Bài thơ này xuất hiện trong tuyển tập Letters of Transit – Reflections on Exile, Identity, Language, and Loss do André Aciman biên tập.
Charles Simic (1938) nhà thơ vinh danh Hoa Kỳ năm 2007. Được giải thơ Pulitzer năm 1990.
Blog Chuyện Bâng Quơ 