Con đom đóm

Đây chỉ là vài trang trích đoạn truyện ngắn “Firefly” (Con Đom Đóm) trong tuyển tập truyện ngắn “Blind Willow, Sleeping Woman” của Haruki Murakami. Truyện của Murakami thì rất có thể là đã được dịch ra đăng lên ở đâu đó từ lâu rồi, bởi một dịch giả nổi tiếng nào đó. Tuy nhiên, tôi đang đọc một số truyện thơ về mùa hạ, và trong mùa hạ thì có đom đóm. Và thơ văn về đom đóm ở Hoa Kỳ này có khá nhiều. Sẵn gặp thì tôi dịch, mời bạn đọc chơi. Giải trí.

Trong truyện, ông Murakami có nhắc đến cái tháp nước. Tôi tưởng tượng cái tháp nước ở Nhật đẹp hơn mới hơn, nhưng chắc cũng giống na ná như cái tháp nước này. Có thể nó tròn hơn, sơn màu xanh hay màu trắng. Nhưng đại khái là nó có thang để leo lên và nó khá cao. Đây là cái tháp nước gần trạm xe lửa tôi đi mỗi ngày, không biết có còn dùng không. Đăng ảnh để minh họa, tiếc là tôi không chụp được ảnh đom đóm. Dưới đây là truyện Con Đom Đóm của Haruki Murakami.

@ @ @

Vào cuối tháng, người bạn ở chung phòng nội trú cho tôi một con đom đóm trong cái lọ chứa cà phê. Bên trong lọ có cọng cỏ và chút nước. Hắn đục vài cái lỗ nhỏ trên nắp lọ. Bên ngoài trời vẫn còn ánh sáng nên trông đom đóm chẳng khác gì một con bọ đen bạn có thể thấy trên bờ biển. Tôi ghé mắt nhìn vào lọ và biết đó chính là con đom đóm. Nó cố bò lên thành lọ thủy tinh trơn bóng, mỗi lần leo lên đều bị tuột xuống. Đã lâu lắm rồi tôi mới lại được nhìn tận mắt con đom đóm.

“Tôi thấy nó ở ngoài sân,” bạn chung phòng của tôi nói. “Cái khách sạn ở cuối đường thả một bầy đom đóm để được sự chú ý của mọi người, và có lẽ nó đã bay lạc đến đây.” Hắn vừa nói vừa nhồi nhét quần áo và tập vở vào trong cái va li nhỏ. Chúng tôi chuẩn bị nghỉ hè một vài tuần. Tôi thì không muốn về nhà còn hắn thì bận một số việc bên ngoài trường, vì thế hai chúng tôi là những người còn sót lại trong nội trú. Công việc xong, hắn sẵn sàng về nhà.

“Sao bạn không tặng con đom đóm cho một cô nào đó?” hắn hỏi. “Các cô thích mấy thứ này lắm.”

“Cám ơn bạn, ý kiến rất hay,” tôi nói.

@ @ @

Sau khi mặt trời lặn, nội trú trở nên im lìm. Cờ đã hạ xuống và đèn được thắp sáng ở các cửa sổ của căng tin. Chỉ một số ít học sinh còn ở lại, vì thế chỉ có một nửa số có đèn. Bên phải của căng tin đèn bị tắt đi chỉ có đèn bên trái được mở. Bạn có thể ngửi thấy mùi thức ăn thoang thoảng bay ra từ căng tin.

Tôi mang lọ cà phê có chứa con đom đóm lên mái nhà. Chung quanh rất vắng vẻ. Một cái áo sơ mi trắng ai đó bỏ quên trên dây phơi, phất phơ trong gió như một miếng da bị bong ra. Tôi leo cái thang rỉ sét ở một góc nhà lên tận điểm cao nhất của cái tháp nước. Cái tháp nước hình trụ vẫn còn ấm áp vì hấp thụ hơi nóng mặt trời lúc ban ngày. Tôi ngồi xuống trong một góc chật hẹp, dựa vào hàng rào và nhìn xuống mặt trăng ở phía trước mặt tôi, chỉ còn một hay hai ngày là sẽ trở nên tròn đầy. Ở bên phải, tôi có thể nhìn thấy đường phố của Shinjuku, bên trái là Ikebukuro. Đèn ô tô tạo thành một dòng ánh sáng, rực rỡ chảy từ bên này thành phố sang bên kia. Như đám mây trôi lơ lửng trên đường phố, tiếng động trong thành phố là tổng hợp của âm thanh, như một tiếng ngân nga dịu dàng.

Con đom đóm nhấp nháy ở đáy lọ nhưng ánh sáng của nó yếu ớt, và màu sắc mờ nhạt quá. Trong trí nhớ của tôi, đom đóm phát ra một ánh sáng khá mạnh, có thể xuyên qua bóng tối của đêm hè. Con đom đóm này tỏa ánh sáng yếu ớt quá, có thể là nó sắp chết. Tôi đoán thế. Cầm cái miệng lọ, tôi lắc vài lần, để nhìn. Đom đóm cất cánh bay lên một đôi lần, va vào thành thủy tinh. Nhưng ánh sáng của nó vẫn mờ nhạt.

Có thể vấn đề không phải là ánh sáng của nó, mà là trí nhớ của tôi. Có lẽ đom đóm không có ánh sáng rực rỡ. Có lẽ nó chỉ sáng trong óc tưởng tượng của tôi. Hoặc là, khi tôi còn bé, bóng tối chung quanh tôi dày đặc hơn. Tôi không thể nhớ nổi. Tôi không còn nhớ lần cuối cùng tôi được nhìn một con đom đóm là từ lúc nào.

Điều tôi có thể nhớ là tiếng nước chảy trong đêm. Cái cổng tháo nước cũ kỹ, có quả nắm bạn có thể xoay vòng để mở ra hay đóng lại. Một dòng suối  nhỏ, với cây cỏ mọc trên mặt nước. Chung quanh trời tối đen, và hằng nghìn con đom đóm bay lượn trên mặt nước yên tĩnh. Một chùm ánh sáng màu vàng như bụi phấn chiếu sáng cả mặt suối, và phản chiếu xuống dòng nước.

Bao giờ đấy nhỉ?  Và ở đâu chứ?

Tôi không biết.

Tất cả mọi thứ trở nên lẫn lộn.

Tôi nhắm mắt, hít thở mấy hơi dài để tự trấn tĩnh. Nếu tôi tiếp tục nhắm đôi mắt, không chừng thân thể của tôi sẽ bị cuốn hút vào trong bóng tối của đêm hè. Đây là lần đầu tiên tôi leo lên tháp nước vào buổi tối. Tiếng gió thổi nghe rõ ràng hơn bao giờ. Gió không mạnh, tuy nhiên nó để lại ấn tượng khi thổi ngang người tôi. Rất từ tốn, bóng đêm bao trùm quả đất. Ánh đèn của thành phố có thể rực rỡ nhất, nhưng dần dà và rất chậm rãi, bóng đêm luôn luôn là kẻ chiến thắng.

Tôi mở nắp lọ, thò tay bắt con đom đóm ra ngoài, đặt nó lên cái mé thềm của tháp chứa nước, mảnh kim loại dư ra ngoài chừng bốn hay năm phân. Dường như con đom đóm ngù ngờ không biết mình đang ở đâu. Sau khi bay loạng choạng va vào cái đinh ốc, nó duỗi một chân lên trên một mảnh sơn bị tróc. Nó cố tìm cách đi về bên phải nhưng bị cùng đường nên quay sang bên trái. Nó chậm chạp leo lên trên cái đầu của đinh ốc, nằm rất lâu, có vẻ chết nhiều hơn là sống. Dựa vào hàng rào, tôi nhìn đăm đăm con đom đóm. Rất lâu, cả hai chúng tôi cùng ngồi đó, bất động. Chỉ có gió, như một dòng suối, lướt qua chúng tôi. Trong bóng tối, hằng ngàn chiếc lá Zelkova rì rào, cọ xát với nhau.

@ @ @

Tôi chờ đến vô tận.

@ @ @

Một thời gian rất lâu, sau đó, đom đóm cất cánh bay đi. Như thể sực nhớ ra một chuyện gì đó, thình lình nó xòe cánh và một chốc sau bập bềnh đến trên hàng rào và thoát vào bóng tối. Có lẽ cố lấy lại thời gian đã mất, rất nhanh chóng nó vẽ một vòng cung ánh sáng bên cạnh tháp nước. Nó ngừng lại một vài giây, đủ để lằn ánh sáng bắt đầu nhòe đi rồi bay về hướng Đông.

Mãi rất lâu sau khi con đom đóm mất dạng, dấu ánh sáng của nó còn đọng mãi trong tôi. Bên trong cái bóng tối dày đặc phía sau đôi mắt nhắm của tôi, cái ánh sáng mờ nhạt ấy, giống như một linh hồn thất lạc nào đó, tiếp tục bay lang thang.

Một lần rồi thêm một lần nữa, tôi xòe bàn tay ra hướng về bóng tối. Nhưng ngón tay tôi không cảm thấy gì cả. Và đốm sáng ngời nhỏ bé ấy luôn luôn nằm ngoài tầm với của tôi.