Luigi Berliocchi, tác giả quyển “The Orchid in Lore and Legend” (Hoa lan trong truyền thuyết và huyền thoại), viết: “Nếu loài hoa lan không hiện diện trên cõi đời này, có lẽ, nhà văn Marcel Proust phải sáng tạo hay sáng chế ra loài hoa này.”
Marcel Proust, (1854 – 1900), nhà văn Pháp, nổi tiếng với “In Search for Lost Time” (Đi tìm thời gian đã mất). Ông thích nhất là loại hoa lan Cattleya labiata. Người ta bảo rằng vẻ đẹp gợi cảm nhưng mau tàn, quyến rủ nhưng e thẹn, rạng rỡ nhưng mong manh, là biểu tượng cho nhân vật của ông. Cattleya là biểu tượng cho Odette de Crécy trong “Un Amour de Swann.”
Odette là một phụ nữ tuyệt đẹp, nhưng nàng ngu dại, vô cảm, và đặc biệt là nàng có trái tim trắc nết. Trước khi lấy chồng nàng là kỹ nữ. Charles Swann là người giàu có, trí thức, và nhân hậu. Sau khi lấy chồng Odette vẫn tiếp tục qua lại với đàn ông. Sự lang chạ của Odette khiến bạn bè của Charles Swann dần dần xa lánh chàng.
Odette cài hoa lan trên tóc, trên ngực, vò xé hoa lan và phủ cánh hoa lên khắp người nàng. Ngày Charles Swann tỏ tình và chinh phục trái tim Odette, hương lan bay tỏa, phủ vây hai người. Mùi hương lan trở thành kỷ niệm và là dấu hiệu tình yêu nồng nàn của hai người.
Trong một truyện khác, “Sodom et Gomorrhe” Proust dùng hoa lan để diễn tả ánh nhìn, cử chỉ, và bày tỏ tình cảm giữa hai nhân vật Baron the Charlus và Jupien. Proust bày tỏ mối tình say đắm giữa hai người đồng tính luyến ái bằng đôi mắt của nhà thiên nhiên học và nhờ thế thoát khỏi sự phán xét đạo đức của người đọc lúc bấy giờ.
Tôi không có ảnh của Cattleya labiata, tìm trên mạng không khó, nhưng mất công dẫn nguồn. Tôi dùng một tấm ảnh cùng loại cattleya nhưng khác họ.
Rất tiếc tôi quên chụp ảnh cái tên riêng của hoa này. Người không sành về lan vẫn có thể nhận diện cattleya bằng cái lưỡi hoa có viền như đăng ten và hai cánh hoa bên cạnh (tạo thành hình tam giác) cũng có hình dáng gần giống với lưỡi hoa.
Không có nhạc Việt về hoa lan nên mời bạn nghe bản nhạc “Orchid in the moonlight” do ban nhạc The Platters trình bày. Nếu kèm lời nhạc và bản dịch thì hơi dài, sợ bạn đọc chán, nên tôi sẽ làm thành hai bài. Tôi thích bài hát này vì nó rất là thơ mộng. Và đặc biệt nó lại là một bài Tango. Xin mời bạn thưởng thức.
Blog Chuyện Bâng Quơ 