Khi viết tựa đề tôi nghĩ đến chữ bệnh hoạn. Chợt nhớ lại có người sửa tôi, bảo viết là bệnh tật. Có lẽ vì xa VN đã lâu, thời thế thay đổi, chữ dùng thay đổi theo, tôi nghe lời sửa lại dù trong lòng vẫn thắc mắc. Tại sao không dùng chữ hoạn, có lẽ vì nó làm người đọc nghĩ đến chữ cắt bỏ chăng? Nếu vậy thì người ta có đổi chữ hoạn nạn ra tật nạn không?
Một trong số bạn của tôi bảo rằng không ưa nước Mỹ. Chỉ tại vì những năm 90 của thế kỷ trước người ta đổ xô đi Mỹ, làm như xứ Mỹ là thiên đường. Gần đây, cũng có bạn nhìn những tấm ảnh tôi chụp trên đường đi bộ trong rừng có lá vàng lá xanh, có nai rùa sóc, khen chỗ tôi ở có vẻ thanh bình, đẹp như thiên đường. Chúng ta, mỗi người có một hình ảnh riêng về thiên đường, và có lẽ những hình ảnh thiên đường này không giống nhau. Tôi ở xứ này chỉ vài tháng nữa là được 40 năm, biết chỗ nào có rác, vùng nào không nên bén mảng đến lúc về đêm, ranh giới giữa thiên đường và địa ngục nhiều khi cách nhau chỉ bằng một dãy phố. Trong thời điểm này, nếu gọi nước Mỹ là thiên đường, thì nó là một thiên đường đau yếu, đầy bệnh tật.
Đã lâu tôi không còn theo dõi tình hình bệnh Covid-19 nữa bởi vì có quá nhiều thứ làm tan vỡ mức tập trung mỏng manh của tôi. Sau mùa bầu cử, giằng co giữa thắng bại, người dân tầm thường nhỏ bé như tôi thấy được vết cắt sâu hoắm trong lòng người Mỹ. Cộng hòa và dân chủ, trắng và đen, Cộng sản và không Cộng sản, chống Tàu và không chống Tàu, giàu và nghèo, 1 phần trăm và 99 phần trăm. Không chống không có nghĩa là theo đâu nhé. Những vết cắt này có bao giờ sẽ mòn đi không? Có chứ, sông có thể cạn, núi có thể mòn. Có nhưng không biết bao giờ. Chắc mình phải chết đi và đầu thai mấy chục kiếp họa may mới thấy sự xóa mòn này, dù chưa chắc đó đã là điều tốt đẹp cho tất cả mọi người. Nói gì đi nữa, tôi thấy đem núi lấp thung lũng vẫn còn dễ hơn cộng lại và chia đôi giữa 1% với 99%.
Lâu lâu đọc tin tức Covid-19 một lần, thấy hãi hùng với những con số. Cho đến ngày 25 tháng 11 năm 2020, theo báo New York Times chỉ riêng Hoa Kỳ đã có hơn 12.8 triệu người nhiễm bệnh, hơn 262 ngàn người chết. Chỉ trong ngày 25 tháng 11 có hơn 178 ngàn người mới nhiễm bệnh, và 2,292 người qua đời vì bệnh Covid-19.
Sáng nay, tôi thức giấc nằm nghe những giọt mưa thu lách tách va vào cửa sổ. Nghĩ đến bầu trời xám xịt ảm đạm. Cây khô ướt đầm trong mưa. Rừng cây màu sắc hôm nào giờ chỉ còn lại một màu nâu sậm, lá rụng đọng nước bết bát. “Lòng vắng muôn bề không liếp che gió về. Ai nức nở thương đời. Châu buông mau, dương thế bao la sầu.”* Tôi nghĩ đến con mèo Xám bị bệnh, suốt ngày hôm qua không thấy nó đến. Sáng sớm hôm kia (thứ Ba 24/11/2020) nó đến nhảy lên bàn, nằm cạnh nồi nước. Tôi mang thức ăn ra thấy hai mắt nó vẫn còn sưng híp lại, nhưng vẻ mặt nó có vẻ đỡ mệt mỏi hơn. Nó thấy tôi đến gần, đứng dậy lững thững bỏ đi, chẳng buồn ăn. Lúc thấy nó ông Tám bảo cho tôi biết, tôi nghe giọng của ông có vẻ như reo vui, vì nó vẫn còn sống, chứ không chết như tôi đoán trước. Thức ăn tôi để cho nó vào bụng con mèo vàng yếm trắng và con cáo. Mèo vàng yếm trắng mỗi ngày đến hai hay ba lần. Nó mập ù, đi bụng sà xuống đất.
Tôi nghĩ đến các con tôi, ở xa, về nhà thăm bố mẹ vào cuối năm. Đến cuối năm nay là đã hai năm chúng tôi không gặp nhau.
Chúng tôi vẫn đi bộ, trong rừng hay dọc bờ kênh. Loài hạc và cormorant đã vắng bóng có lẽ êm xuôi về nam cả. Chỉ còn lại ngỗng Canada, giờ đã thành ngỗng New Jersey, và vịt đầu xanh mallard. Có khi đi cả ngày không thấy bóng con rùa nào cả. Chúng bắt đầu trốn mùa đông rồi chăng?
Hôm qua, nghe loan báo hôm nay sẽ có lễ diễn hành bằng các loại bong bóng do Macy hằng năm tổ chức vào dịp lễ Tạ ơn. Dự báo thời tiết sẽ mưa cho đến 2 giờ chiều. Những người diễn hành bong bóng sẽ đi trong mưa ướt át lạnh lẽo trong ngày lễ Tạ ơn.
Chúng ta sẽ tạ ơn những gì? Không phải gặp những người không muốn gặp mà không cần lý do chính đáng. Con đường mòn, chiếc xe đạp hay đoạn đường rừng lên dốc xuống dốc bằng đôi chân còn sử dụng được. Tạ ơn trời người thân và bạn bè khỏe mạnh và nhớ rằng có hơn 262 ngàn gia đình đau buồn vì có người thân hay bạn bè qua đời vì dịch bệnh. Hỏi trời bao giờ thiên đường hết bệnh tật thì trời trả lời bằng im lặng.**
*Giọt Mưa Thu – Đặng Thế Phong
**”And when the Lamb had opened the seventh seal, there was silence in heaven about the space of half an hour”.[Rev. 8:1]
Blog Chuyện Bâng Quơ 
Bệnh tật là bệnh tình ốm đau này nọ, còn bệnh hoạn là một từ rất nặng mang ý khinh miệt. Người ta thường dùng cho những kẻ đồi trụy, suy đồi đạo đức đấy ạ.
À ra thế, cám ơn cháu.
Huhu đọc post này của cô, cháu buồn quá ạ. Giữa xung quanh ảm đạm như vậy, cô hãy lấy việc chú mèo kia tưởng chết mà hóa ra vẫn còn sống làm niềm vui nho nhỏ, đơn giản nha cô.
Cám ơn cháu. Cô bé thật dễ thương của cô.
từ bệnh hoạn con có dùng, ý là bệnh tật và hoạn nạn ạ.
trong lời thề lúc kết hôn bên công giáo vẫn dùng chữ bệnh hoạn. “…khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, khi bệnh hoạn cũng như lúc mạnh khỏe…”
Cám ơn Sóc. Đúng là cách dùng của chữ bệnh hoạn cô dùng trước đây.
Oh Sóc theo Công giáo á 😀
ừa Su.
Em đang định comment thì đọc được Sóc đã viết gần ý em rồi. Bệnh hoạn có cả nghĩa bóng, khi người ta hàm ý ghê sợ một kiểu tính cách quái dị nào đó, cũng có khi hàm ý khinh miệt, miệt thi. Còn nghĩa đen thì đúng như Sóc nói. Nên tựa bài em nghĩ chị dùng chữ “bệnh hoạn” theo ý của bài em nghĩ cũng không hẳn không đúng “Bệnh tật” nghĩa đen mang ý “bệnh hoạn” và “tật nguyền”. Em nghĩ nghĩa bóng về một xã hội rối ren như lúc này, nhiều vấn đề, nhiều thương tổn như lúc này, thì nói một “thiên đường bệnh tật” có lẽ nghe gần với chuyện hơn. Mà đọc bài này em nghe buồn quá chị. Sau đợt này, mọi thứ chắc khó có thể trở lại bình thường “bình thường” được nữa ha chị. Em mong chị sớm gặp lại con. Mà ước gì mùa Giáng sinh năm nay mọi gia đình có thể đầm ấm bên nhau…
Cám ơn em. Hôm qua chị trò chuyện với hai nàng con của chị. Có lẽ vì trưởng thành, có lẽ vì xa cách dễ nói chuyện cheesy hơn nên cả hai nàng đều cảm ơn bố mẹ đã nuôi dạy các nàng đúng cách. Không toàn hảo, nhưng không sai lầm (nhiều). Chị mải mê lo lắng con mèo bị bệnh mà quên khoe được con cám ơn.
Một chút thở than, một chút châm biếm, một chút hy vọng, một chút này rồi một chút nọ… Nhiều màu sắc trong một bài viết ngắn. Em thấy giống như em đang thưởng thức một gói xôi ngũ sắc. Cảm ơn tác giả.
Cám ơn Hạnh.
Thiên đường bệnh tật hoặc bệnh hoạn đều không thích hợp với bài viết này nhé HH. Sửa lại cho nhẹ nhàng “Một chút suy tư”. Chúc HH vui khỏe.
Như Mai
Cám ơn Như Mai. Chúc ngày lễ vui vẻ.
Bệnh hoạn thì có vài nghĩa cô ạ.
Danh từ thì nó mang nghĩa bệnh tật, hoặc mang nghĩa như Sóc nói.
Tính từ thì có hai nghĩa:
1. Hình ảnh thể hiển tình trạng bệnh kéo dài. Nghĩa này giờ gần như đã mất và chắc ít người sử dụng lắm ạ
2. Như chị Yami nói là thể hiện sự không lành mạnh, ng nói ra thể hiện sự khinh miệt. Cháu không rõ nghĩa từ này là du nhập từ thời điểm nào nhưng nó sẽ mới hơn nghĩa số một và nghĩa danh từ.
Theo cháu nhớ thì từ “bệnh hoạn” vốn là từ mượn từ tiếng Trung, chữ Hán cũng có từ này cô ạ! Nó là 患病
Cám ơn cháu. Cô hiểu biết thêm cách dùng chữ tiếng Việt.
Mỹ đang “tăng tốc” trong cuộc đua covid. Cô và gia đình giữ sức khoẻ ạ!
Cám ơn cháu.
Tặng chị Hà bài này để chị lên tinh thần.
Cám ơn Tú Nghi.