Ó bạc đầu

Bald Eagle

Ó thuộc loại đại bàng, cánh có thể dang rộng 7 ft., tên gọi chung cho các loại chim có thể săn mồi, trong đó có cả red-tailed hawk.  Ó có nhiều loại, khoảng 60.  Tuy vậy chỉ có hai loại thấy ở Bắc Mỹ.

Ó đầu bạc nổi tiếng nhanh và khỏe, có thể bắt và tha được mồi lớn, cỡ chừng một con nai con độ 5 hay 6 kg.  Ó cũng có thể tấn công con mồi to lớn hơn nó, rồi ăn thịt tại chỗ.  Thời xưa người ta hay gán cho chim ó tội bắt cóc, nhất là trẻ em.  John Tynemouth người ghi chép huyền thoại thế kỷ thứ 14 có ghi lại rằng vua Alfred đi săn nghe tiếng trẻ em khóc.  Lần theo tiếng khóc vua tìm thấy đứa bé trong tổ ó trên ngọn cây cao.  Ở Scotland vào thế kỷ thứ 17 tương truyền cũng có nhiều trường hợp trẻ em bị đại bàng bắt cóc.  Hannah Lamond có đứa con bị golden eagle (ó vàng) bắt cóc khi nàng đang gặt hái mùa màng.  Để cứu con, nàng phải trèo lên triền núi hiểm trở, không quản ngại nguy hiểm đến chết người.

Theo Wikipedia, huyền thoại Sumer (một phần thuộc miền Nam Iraq hôm nay) kể rằng vua Etana được chim ó tha lên thiên đàng.  Các nhà văn chuyên viết về huyền thoại như Lucan và Pliny the Elder bảo rằng chim ó có thể nhìn thẳng vào mặt trời.  Con ó nào nhìn mặt trời mà nhấp nháy mắt sẽ bị ó cha mẹ đẩy ra khỏi tổ. 

Chim Ó thường là huy hiệu của hoàng gia và quốc gia.  Ó được xem là King of Birds (Vua của loài chim) đối chiếu với sư tử là King of Beasts (Vua của loài thú). Đây là con chim biểu tượng của Hoa Kỳ (national bird of the United States of America). Ảnh ó đầu bạc có trên dấu ấn (seal) của Hoa Kỳ.  Không chỉ có Hoa Kỳ chọn chim ó đầu bạc làm biểu tượng cho quốc gia, nhiều nước khác cũng xem chim ó đầu bạc là tượng trương cho bản sắc của dân tộc họ, thí dụ như Anh quốc và Đức Quốc Xã thời Hitler.  Ở Anh, sư tử là biểu tượng của kingdom, trong khi ó là biểu tượng của empire.  Một cách đơn giản và ngắn gọn (dĩ nhiên nhiều thiếu sót) kingdom là một vùng đất có vua cai trị.  Empire bao gồm nhiều kingdom.  Ó là biểu tượng rất phổ biến ở các nước thuộc châu Âu, thí dụ như Áo (Austria) vì có liên hệ đến Holy Roman Empire.  Ó, biểu tượng của Đế Quốc Giáo hoàng La Mã (tạm dịch), có hai đầu tượng trưng cho hai miền Đông và Tây.  Chim ó trên quốc huy của Kotka, Finland, chân tha cái mỏ neo và cây gậy có hai con rắn quấn vào nhau, dấu hiệu của y khoa.  Trong tôn giáo Hindu, thần Garuda, có mỏ và cánh của ó.  Người Moche thuộc Peru thờ chim ó và khắc tạc nhiều chim ó trong nghệ thuật của họ.

Chúa tể của các vị thần Hy Lạp, Zeus, cũng chọn chim ó đầu bạc làm thủ hạ của ông, mang thông điệp của ông đi giao cho các vị thần khác. Có một huyền thoại Hy Lạp bảo rằng, ó đầu bạc vốn cũng là một vị vua, bị Zeus ganh tị nên biến ông ta thành chim ó. Zeus có thể tự biến thành chim ó. Người ta kể rằng ông tự biến thành chim ó khi phải lòng Ganymede, một vị hoàng tử trẻ tuổi và rất đẹp trai. Zeus bắt cóc anh ta và biến anh ta thành người dâng rượu cho các vị thần của Zeus.

Zeus cũng cho chim ó đến trừng phạt Prometheus tội đã mang lửa cho loài người. Prometheus đã bị xiềng vào một tảng đá lớn và chim ó hằng ngày đến rỉa gan của Prometheus để ăn. Bởi vì Prometheus là thần, bất tử, nên mỗi ngày ông đều phải chịu đau đớn đến chết đi rồi sống lại. Sự đau đớn này tiếp diễn cho đến khi Hercules đến giết chim ó của Zeus và giải cứu Prometheus.

Năm 2016, có tin là Cảnh sát Dutch (Hòa Lan) đã kết hợp với quân đội Pháp nuôi luyện chim ó để nhận dạng và phá hủy các loại drones được thả bay bất hợp pháp. Drones là một loại máy bay nhỏ, điều khiển bằng vô tuyến, có thể dùng để chụp ảnh không phận của quân đội hay các nhà máy điện, gây nguy hiểm cho quốc gia.  Ó bay nhanh và khỏe có thể chộp bắt các máy bay drones và triệt hạ chúng dễ dàng. Bay nhanh từ 56 cho đến 70 km. một giờ. Khi lao xuống để bắt mồi tốc độ 120km/h cho đến 160 km/h.

Ảnh tôi chụp, gặp hên. Đang đi bộ nghe quạ kêu inh ỏi, thấy bọn chúng đậu chùm nhum trên một cây, ngó qua cây phía khác mắng chửi um sùm. Ngó theo hướng ấy thì gặp con ó đầu bạc này. Rất tiếc tôi đã thay ống kính, dùng ống kính 24mm – 200 mm. Lúc trước dùng ống kính 70mm – 300 mm bất tiện lúc chụp gần. Lần này thì không thể chụp xa đến độ mình muốn.