Màu xanh lục

Mùa này, New Jersey đúng với cái tên của nó, Garden State. Đi đâu cũng thấy màu xanh lá cây mát mắt.

Dọc đường trail, hoa dại màu vàng, tím, trắng mọc khắp nơi.

Hoa buttercup vàng, lúc trước lấm tấm trên cỏ xanh, bây giờ mọc thật cao. Tuy mảnh khảnh mà vẫn đầy vẻ cứng cỏi.

Cái sân này mấy tháng trước đầy tuyết. Ngỗng Canada đậu đầy trên sân, ngủ đứng một chân, giờ xanh ngắt một màu.

Tôi đạp xe trên con đường, hai bên là cỏ non xanh biếc. Đầu lởn vởn mấy câu thơ.

Cỏ non xanh rợn chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa (Kiều)

Mùa này thì không còn hoa lê. Nhưng hoa trắng của dogwood và Crabapple vẫn còn. Và hoa trắng của black locust thì vừa mới nở.

Màu cỏ xanh rất tươi, ít khi người ta nhìn màu cỏ mà buồn như người thiếu phụ trong “Chinh phụ ngâm khúc”

Nước trong chảy lòng phiền khôn rửa
Cỏ xanh thơm dạ nhớ chẳng khuây
Nhủ rồi tay lại cầm tay
Bước đi một bước day day lại dừng

Còn một đoạn khác nữa

Ngòi đầu cầu nước trong như lọc
Hai bên đường cỏ mọc còn non
Đưa chàng lòng dặc dặc buồn
Bộ khôn bằng ngựa thủy khôn bằng thuyền

Thanh thanh hữu lưu thủy
Bất tẩy thiếp tâm sầu.
Thanh thanh hữu phương thảo
Bất vong thiếp tâm ưu
(Xuất chinh – Chinh Phụ Ngâm Khúc)

Tôi viết qua trí nhớ nên có thể khác với bản in hay bản trên mạng mà bạn thấy. Có thể tôi sai, xin đừng chấp.

Tôi thích màu xanh lá cây hay màu xanh lục. Màu cỏ non, hay màu xanh mint (bạc hà) nhạt rất thu hút. Tuy vậy không phải ai cũng thích màu xanh lá cây. Những người trình diễn trên sân khấu, thường kỵ với màu xanh lá cây, vì dị đoan cũng có, mà cũng vì màu xanh lá cây thường làm người ta có màu nhợt nhạt, kém đẹp. Người chụp ảnh cũng tránh ánh sáng có màu xanh lá cây nhất là khi chụp ảnh người.

Người Mỹ dùng chữ green thumb, ngón tay cái màu xanh, để chỉ những người có tay trồng cây, trồng gì cũng sống, cũng ra hoa, ra quả. Họ cũng dùng màu xanh lá cây để chỉ sự đố kỵ, ganh tị, ghen ghét. “Green with envy.” Người mình dùng chữ màu xanh để chỉ vẻ mặt của người sợ hãi, “sợ xanh mặt” tuy không nói rõ là màu xanh nào nhưng tôi đoán những người có làn da xanh tái, tái mét, là màu xanh lá cây. Bạn có đồng ý không? Màu xanh lá cây, được người Mỹ dùng để chỉ những người non trẻ, và thiếu kinh nghiệm.

Có một loại rượu mà nhà văn Hemingway thường nhắc đến, và ở một số phim cao bồi Viễn Tây, người ta thường nhắc đến loại rượu này. Tôi nhớ mang máng trong The Magnificient Seven và The Ballad of Lefty Brown, mấy anh cao bồi vào quán gọi rượu này chứ không gọi whiskey. Rượu absinth. Đây là một loại rượu có màu xanh lá cây. Màu xanh này toát ra từ thảo mộc, đặc biệt là cây wormwood, nguyên liệu chính được ủ lên men nấu thành rượu. Người uống rượu này thường bị ảo tượng, và nhiều người bị chết do đó nó bị cấm một thời gian rất lâu. Sau khi bị cấm (1907), người ta nghiên cứu và khám phá ảo tượng là do say rượu, có nghĩa là uống rượu nào mà say bí tỉ thì cũng sẽ bị ảo tượng chứ không riêng gì absinth. Còn người ta bị chết là do ngộ độc, nhưng không phải wormwort hay các loại thảo mộc được ngâm chung và pha chế. Giới làm rượu, có lẽ làm lậu, để có thể lời nhiều hơn, nên thay vì dùng thảo mộc đã dùng muối đồng (copper salt) để tạo ra màu xanh. Về sau, năm 1980, rượu absinth tái xuất hiện, dĩ nhiên không dùng muối đồng.

Rượu absinth được giới văn nghệ sĩ Tây phương xưng tụng là nàng tiên xanh, the green muse. Baudelaire wrote “Where instead of blood flows the green waters of Lethe. The green waters of forgetfulness, with their lethargy-inducing effect, could only be absinth.” Chỗ đáng lẽ là máu chảy thì lại là dòng sông xanh Lethe. Dòng nước xanh của lãng quên, có thể gây mệt mỏi bạc nhược, chỉ có thể là rượu absinth.

Tên tuổi của giới văn nghệ sĩ yêu chuộng nàng tiên xanh khá đông, trong đó có Mark Twain, Ernest Hemingway, Paul Gaugin, còn nhiều nữa, nhưng tôi xin ngừng ở cái tên của một nhà họa sĩ tài hoa bạc phận, Vincent van Gogh.

Chúng ta bây giờ ai cũng biết để có màu xanh lá cây, người ta hòa màu xanh lơ (blue) với màu vàng. Nhưng tôi đọc đâu đó, mà bây giờ ngồi gõ lại không nhớ ra trong quyển nào của ai. Ông van Gogh không hòa màu xanh lơ với màu vàng để ra màu xanh lá cây. Người ta không biết ông làm thế nào để có màu xanh lá cây. Ông cũng là một trong số ít người, nếu không nói là duy nhất, đã xem màu đỏ là màu đối nghịch với màu xanh lá cây. Ông dùng màu đỏ đi kèm với màu xanh lá cây trong bức tranh The Night Café (1988) để diễn tả “the terrible human passions” (một thứ đam mê xấu xa của con người) có lẽ là sự ghen tị hay đố kỵ.