Blue jay

Tôi ngạc nhiên thấy Wikipedia tiếng Việt cũng có một bài về chim blue jay. Tiếng Việt là giẻ cùi lam. Con chim màu sắc rực rỡ như vậy mà lại thuộc về họ quạ. Nghĩ thượng đế thật bất công cùng một họ mà con thì đen thủi đen thui con thì xanh biêng biếc. Trên đường hiking tôi thường gặp giẻ cùi lam. Loại chim này xuất hiện khắp nơi. Đi đâu có cây cối, lắng tai một chút là nghe tiếng kêu của chúng, rất dễ phân biệt.

Hằng ngày đến ăn ở sân sau nhà tôi có ba con giẻ cùi lam. Có thể có nhiều con hơn, nhưng tôi hay gặp ba con đến cùng một lúc. Thường thường tiếng chim rất êm tai, nhưng tiếng kêu của loại chim này rất chát chúa. Chúng có ba giọng khác nhau. Báo cho nhau biết có thức ăn, báo động có loài người hay mèo đến gần, và trò chuyện với nhau. Có một hôm tôi nghe um sùm ngoài sân, chúng kêu quang quác đến nhức óc, còn tệ hơn tiếng người ta chửi nhau, người nào cũng giận dữ la ó, tôi đến gần cửa sổ thì thấy ba con đang quây quần bên hai đĩa thức ăn chim ông Tám mới mua sau này. Chẳng có chuyện gì cả mà ầm ĩ. Ba con chim này khá bé, bé hơn mấy con giẻ cùi lam bình thường tôi gặp. Một con bé nhất, trên đầu lại có túm lông dài hơn dựng lên. Nó đậu trên mép cái đĩa, không ăn mà cứ quát lên từng tràng. Con bên cạnh cứ mổ hạt ăn lấy ăn để. Rồi nó ngưng lại một chút, mổ một hạt mớm cho con bé đang kêu quang quác, xong lại tiếp tục ăn. Thoáng thấy bóng tôi nó bay vụt lên cành cây. Con chim còn lại cứ tiếp tục kêu nhưng lần này chịu khó mổ hạt nhiều hơn. Tôi quên kể là có một con chim đã bay vụt đi từ lúc tôi nhìn ra cửa sổ. Loại chim này rất nhanh nhẹn, ít khi nào đậu lâu một nơi. Chỉ cần một tiếng động nhỏ từ trong nhà nó cũng bay mất. Nhoáng đi nhoáng về như những vệt ánh sáng màu xanh biếc.

Không biết trong ba con này, con nào là bố, mẹ, hay con? Con nào trống, con nào mái? Chúng giống nhau như hệt. Con chim bé nhất kêu quang quác có phải là chim con, được mẹ mớm ăn? Không chắc. Tôi nhớ đọc ở đâu đó, chim giẻ cùi lam trống khi đang tỏ tình cũng mớm thức ăn cho chim mái.

Wikipedia nói là chim ăn hạt và côn trùng. Thật ra, loại chim này ăn đủ thứ, từ trái cây, côn trùng, hạt, cho đến thức ăn mèo nó cũng không chừa, nhất là thức ăn loại mềm.

Có một nhà văn, chuyên viết về chim, có lần cứu sống một con giẻ cùi lam còn bé, độ hơn mười ngày sinh, bị rơi từ trên cao xuống què chân, suýt chết. Bà ấy nuôi con chim đến lớn, đặt tên cho nó là Jasmina, thả ở trong nhà, và nó rất khôn ngoan. Bà cho ăn đủ loại thức ăn vừa tươi vừa khô nên nó biết ăn rất nhiều thứ. Về sau bà thả cho nó ra ngoài, muốn đi lúc nào thì đi về lúc nào thì về. Bà giấu thức ăn, những loại nó yêu thích để không bị các loại chim khác ăn hết, ở trong cái lồng chỉ có nó mới biết mở lối vào lối ra. Về sau nó kéo cả gia đình và bạn bè của nó về thăm bà. Những con khác thì ở ngoài chỉ có Jasmina bay vào, lượn qua những chỗ yêu thích của nó, ăn những loại thức ăn nó thích, rồi bay đi.