Daylily

Mùa nào hoa nấy. Đường trail luôn luôn có hoa.

Thấy Wikipedia tiếng Việt gọi là hoa hiên. Trong trí nhớ của tôi, người ta phơi khô hoa này, gọi là kim châm. Nấu với bún tàu, hay cho vào món vịt tiềm, ăn dai dai, có vị ngọt. Đây là một trong những loại cây hoang dã có thể ăn được. Lá non, đọt, và củ đều ăn được. Tôi có xem một chương trình thức ăn ở miền cao nguyên, sơn dã của Trung quốc, người ta trồng rất nhiều ruộng, đồng, hay rừng lily. Họ hái hoa và đào củ để xào. Củ lily màu trắng người ta còn dùng làm kẹo, nấu chè. Được xem là món ăn khoái khẩu, delicacy. Khác với loại lily hoa kèn, chúng ta thường thấy ở miền Bắc nở rộ vào tháng Ba hay Easter ở Hoa Kỳ. Hoa này có nhiều tên, thường được gom chung vào lily Á châu.

Ernest Wilson, còn được gọi là Chinese Wilson, (hay ông Tàu Wilson), vì ông đi khắp nơi ở Trung quốc, bỏ ra rất nhiều thì giờ để sưu tập các giống hoa lily Á châu, đến suýt tí nữa mất mạng vì hoa này. Năm 1910, ông sang Trung quốc lần thứ nhì, để sưu tập loại hoa lily vương giả (Christmas lily hay regal lily). Ông đã hái được rất nhiều loại hoa này. Trên đường về nhà bằng xe chở hàng kéo bằng bầy lừa, ông gặp cơn tuyết lở. Nhảy ra khỏi ghế trước khi đoàn xe bị tuyết lật đổ, chân của ông bị một tảng đá rơi trúng làm dập nát cả chân. Cùng lúc ấy, một đoàn xe tải bằng lừa đi về hướng ngược chiều. Không kịp tránh ông đành nằm xấp để hơn bốn mươi con lừa đạp lên người ông. Ông thoát chết nhưng trở nên tật nguyền với cái chân khập khễnh ông gọi là “lily limp.” Cũng chẳng mấy lâu sau, xe ông cán lề bị lật, ông chết trong tai nạn này ở gần Arnold Arboretum, nơi ông làm việc.

Hoa hiên, mọc rất dễ và rất mạnh. Chỉ cần trồng một lần, nơi có mặt trời, và có đủ nước, nó sẽ mọc trở lại hằng năm, và mọc lan ra rất nhanh. Hoa có vị ngọt, có mùi thơm nhẹ.