Lạnh cắt da sống trong thôn nghèo

Băng đóng chung quanh chân cột bê tông

Hôm qua trời vẫn còn rất lạnh nhưng tôi vẫn (miễn cưỡng) đi bộ. Thấy có con rắn chết nằm phơi bụng trên mặt kênh đã đóng băng. Đá xanh to hơn viên gạch thẻ ném xuống mặt kênh không làm vỡ băng mà trôi tuột qua bên kia bờ. Lác đác vẫn thấy độ năm hay sáu con vạc xám đứng dọc theo bờ sông, đa số đứng trên cành cây hoặc xa trong bờ, như thể đứng phơi nắng cho đỡ lạnh. Vẫn còn vịt Mallard, ngỗng Canada, chim bufferhead, và mergansers dưới sông. Trên cây vẫn còn chim sẻ béo, gõ kiến, và blue jays. Hôm qua gặp ó bạc đầu trên cây sycamore gần tổ của nó, con hawk (diều), và con kên kên bay lượn chung quanh các ngọn cây ở nhà thờ Zarephath. Có lẽ mặt kênh đóng băng khó kiếm thức ăn hơn nên các loại chim săn mồi đang rình những con thú nhỏ như sóc. Tuyệt nhiên, không còn nhìn thấy chim cốc, kể cả con chim cốc cánh cụt.

Lạnh quá! Cơn bão vừa qua đổ tuyết xuống Buffalo, một thành phố của tiểu bang New York vốn nổi tiếng lạnh và nhiều tuyết, nhưng lần này tuyết dày 48 inches (1.22 mét) lại nhằm mùa lễ nhiều người lái xe về thăm nhà, nên nghẽn đường, và nhiều tai nạn. Hơn 28 người chết vì bão tuyết và đợt lạnh dưới không độ F.

Nhớ đến bài thơ “Thôn Cư Khổ Hàn” của Bạch Cư Dị, nhà thơ cảm thương những người ở thôn làng, nghèo khó, không đủ ấm khi trời lạnh cắt da. Bài thơ được Irving Y. Lo dịch ra tiếng Anh.

Bitter Cold, Living in the Village

In the twelfth month of this Eight Year,
On the fifth day, a heavy snow fell.
Bamboos and cypress all perished from the freeze.
How much worse for people without warm clothes!

As I looked around the village,
Of ten families, eight or nine were in need.
The north wind was sharper than the sword,
And homespun cloth could hardly cover one’s body.
Only brambles were burnt for firewood,
And sadly people sat at night to wait for dawn.

From this I know that when winter is harsh,
The farmers suffer most.
Looking at myself, during these days-
How I’d shut tight the gate of my thatched hall,
Cover myself with fur, wool, and silk,
Sitting or lying down, I had ample warmth.
I was lucky to be spared cold or hunger,
Neither did I have to labor in the field.

Thinking of that, how can I not feel ashamed?
I ask myself what kind of man am I.

Bản dịch tiếng Việt copy từ trang thivien.net nhưng không biết ai dịch.

Tháng chạp năm thứ tám
Suốt năm ngày tuyết rơi
Tre tùng đều chết lạnh
Huống hồ dân không áo
Quay nhìn các nóc nhà trong xóm
Cứ mười căn thì tám, chín nhà nghèo
Gió bắc lạnh như gươm sắc
Vải bố không đủ che tấm thân
Chỉ biết đốt cỏ, gai để sưởi tạm
Ngồi buồn suốt đêm thâu đợi sáng
Mới biết năm nào rét buốt
Người nông dân chịu nhiều đắng cay gian khổ
Nhìn lại bản thân ta những ngày đó
Ở trong nhà cỏ cửa đóng kín
Áo kép lại thêm mền bông
Ngồi hay nằm đều dư thừa hơi ấm
May mắn khỏi cảnh khổ đói rét
Không làm việc ruộng đồng vất vả
Nghĩ điều ấy mà thấy mình hổ thẹn
Tự hỏi ta là hạng người gì?

Thật tình mà nói, đọc thơ Đường mà đọc bằng tiếng Anh thì cái hay giảm đi rất nhiều. Đọc bản Hán Việt còn nhận ra được giọng bổng trầm của thơ.

Leave a Reply

Please log in using one of these methods to post your comment:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s