Category: Thu

Tôi dự tính mỗi ngày đăng một tấm ảnh mùa thu từ bây giờ cho đến khi lá rụng hết, có lẽ là cuối tháng.

Những người mới học nhiếp ảnh thường được nhắc nhở là nên để điểm nổi bật nhất của tấm ảnh ở vị trí một phần ba của tấm ảnh. Nguyên tắc một phần ba này gọi là rule of thirds. Tôi chụp tấm ảnh cây phong vừa chín tới này rồi không biết làm sao mà đặt nó vào vị trí một phần ba. Nó to lớn quá, tương vào ảnh nó tràn ngập cả khung hình, tuy nhiên khi nhìn ảnh sẽ không biết nó lớn hay bé cỡ nào. May sao có một người đi trờ tới.

Tôi thích cây phong này, vì nó làm tôi tưởng tượng đến một cây kẹo khổng lồ có màu đỏ, cam, và vàng.

Sáng hôm qua, tôi vào công ty cũ để nhận cái ngân phiếu. Đó là tiền của số ngày nghỉ vacation tôi chưa dùng hết. Bà thư ký không chịu gửi thư, mà cũng không chịu cho thẳng vào ngân hàng như công ty đã làm hằng bao nhiêu năm. Có lẽ bà muốn đày tôi phải vác bị xách gậy vào công ty lần nữa để đi ăn mày. Bà bảo rằng số tiền lớn quá bà sợ lạc mất. Mở cái ngân phiếu thấy đóng thuế tiền này tiền kia đủ thứ, tôi chỉ còn nhận được khoảng bốn mươi phần trăm của cái ngân phiếu.

Gặp lúc có nắng, trời lại ấm, hôm qua nhiệt độ lên đến 67 độ F (19 độ C.), chẳng bù ngày bạn tôi đến chơi mưa dầm lạnh lẽo chỉ có 47 độ F. (8 độ C.) tôi lấy xe điện ngầm đến Branch Brook Park. Đúng là cái hạnh phúc của người về hưu. Lúc còn đi làm, khó mà tìm được cơ hội đi chụp ảnh lá mùa thu. Chúng ta vẫn thường đọc trên mạng những người về hưu cô quạnh vì con cái lớn hết rồi dọn ra khỏi nhà đi xa. Lâu dài thì chắc mình sẽ thấy quạnh quẽ cô đơn, nhưng bây giờ thì như một bạn đã nói, không phải luôn luôn vội vã về nhà để kịp nấu cơm chiều. Và nếu không lười thì cứ xách bị gậy ra đường mang theo máy ảnh đi săn ảnh.

Viết đến đây thấy còn trống chỗ nên mời bạn đọc thêm một đoạn thơ, tôi chép lại lúc xem phim Autumn in New York

Oh world that I could not hold you
close enough
thy winds,
thy wide gray skies!
thy mists that roll and rise!

Ồ thiên nhiên tôi đã không thể giữ người
kề cận bên tôi
gió lộng
bầu trời xám
sương mù giăng phủ

Bài thơ God’s World của Edna St. Vincent Millay

The stars are as soft as flowers
and as near
the hills are webs of shadow
slowly spun

Sao trời mềm mại như hoa
vô cùng gần gũi
đồi núi là mạng lưới bóng tối
từ từ giăng

Bài Midnight – Thơ của Dorothy Parker

Sáng nay thấy logo của Google có tấm ảnh lá cây ginko (hạnh nhân) bạch quả, màu vàng thật đẹp. Vậy là mùa thu chính thức bắt đầu. Mấy hôm nay buổi sáng có gió hiu hiu lạnh. Tôi đi bộ vòng quanh hồ và bắt gặp những hình ảnh đầu thu. Những đóa purple cones chỉ còn lại cái lõi, và một vài cái đã biến thành màu nâu đậm.

Buổi sáng ngồi nghe nhạc Việt. Duy Trác hát. Bài gì có câu “Tơ úa như thu vàng. Tơ giống như trăng ngà. Nhiều khi tơ giống tóc người yêu.”  Khi nhìn thấy hai cái hoa Bồ Công Anh khô biến thành những sợi tơ trắng, thì có một cơn gió thoáng qua cuốn những sợi tơ trắng bay đầy trời khiến tôi chợt nghĩ đến những câu hát ấy (hình như trong bài Tơ Sầu). Mà quả thật, hoa Bồ Công Anh khô trông giống như mái tóc bạch kim cắt ngắn (của ca sĩ nhạc rock).

Chỉ mới đầu thu nên dâm bụt tím còn rất nhiều hoa. Hoa nở khắp nơi. Ven hồ, sau khi bị người ta cắt trụi để giữ vẻ quang đãng của hồ, sót lại trên những gốc cây vẫn còn lẻ loi vài đóa hoa tím ngát. Đang từ cỏ khô màu nâu nhảy sang màu tím, post ảnh những đóa hoa màu tím để tặng những người một thời yêu màu tím, hay học trường áo tím.

Đầu mùa thu những quả berries màu tím và màu ngũ sắc đã bắt đầu kết trái

Với bao nhiêu đắng cay trong cuộc sống khắc nghiệt của người dân Việt vùng ngập lũ, tôi thấy xót xa. Ở đây lại thêm một mùa thu. Thiên nhiên không cần biết đến vận mạng con người, cứ vô tình đến mặc kệ niềm vui hay nỗi buồn của nhân thế.

Mới đầu tháng Mười ở đây, New Jersey, chưa thấy dáng thu. Buổi sáng đi làm trời tối thui, mấy hôm nay mưa nhẹ, trời ủ dột, tôi buồn ngủ thiếu điều gục xuống bất cứ chỗ nào, trên xe, ở bàn làm việc.

Nghe trong cái băng cassette cũ mèm, Mỹ Thể hát bài Lá Rơi Bên Thềm của hai tác giả Nguyễn Hiền và Lê Trọng Nguyễn

Lá rơi bên thềm gợi nhớ thương,
Tìm trong lá thu, vàng trên lối đi, về dĩ vãng.

Tôi thích giọng Mỹ Thể, trầm ấm và ngọt ngào và xưa thật là xưa . Chung quanh nhà tôi lá khô (vì hạn hán) và hạt acorns rụng đầy. Lá rơi cho lòng hoài cố nhân. Mùa thu luôn làm cho người ta bâng khuâng, có lẽ vì nghe trời lành lạnh, nghe ta buồn buồn, dễ mang cảm hứng cho người làm thơ. Kẹt nỗi tôi không thể nào nghĩ ra một câu thơ, ngoại trừ những câu thơ của người ta mình đọc rồi bỗng dưng thuộc. 🙂

October is the month for painted leaves. . . . As fruits and leaves and the day itself acquire a bright tint just before they fall, so the year near its setting. October is its sunset sky; November the later twilight – Henry David Thoreau.

Tháng Mười là tháng của những chiếc lá đầy màu sắc… Vào lúc trái cây và lá cây và ngày theo nghĩa thời gian cũng tiếp thu được cái màu sắc rực rỡ trước khi chúng bắt đầu tàn rơi, thì một năm cũng sắp hết. Tháng Mười là bầu trời sắp hoàng hôn; trong khi tháng Mười Một trời chập choạng sắp tối.

Ảnh cũ chụp từ giữa tháng 10- 2010.

Năm nay thu về muộn. Vài ngày trước ngày chính thức của tiết thu phân trời hơi lạnh. Lá chớm đổi màu thì trời nóng lại. Ngày tôi sang Ottawa rất nóng đi bộ mệt thất thểu. Ngày hôm sau nhiệt độ rớt xuống nhiều, gió mạnh, tôi không mang khăn quàng phải lấy một cái áo mỏng dài tay quấn ngang cổ cho đỡ lạnh. Mấy hôm sau trời ấm lên, dễ chịu hơn. Tưởng sang Canada sẽ gặp mùa thu nhưng lá vẫn xanh, có vẻ ít khô hạn hơn New Jersey.

Thành phố tôi đang ở, đang mùa hạn hán. Mấy tháng nay không có cơn mưa nào đáng kể, chỉ sương sương chưa đủ ướt đất. Lá cây rụng nhiều, rụng ngay cả lúc còn đang xanh. Thì đó, người ta hát rằng, lá chết rơi nhiều đâu phải bởi mùa thu. 

Đi bộ trong hành lang nhà kiếng thấy người ta đã chưng hoa cúc

Trong rừng một chiếc lá vàng treo lửng lơ

Thấy cúc vàng là nghĩ đến mùa thu vì câu thơ có nói mùa thu uống rượu hoa vàng. Ở đây người ta gọi cúc là mum. Có người cũng gọi mẹ là mum. Nhưng chữ mum của hoa cúc là phần cuối của chữ chrysanthemum. John Steinbeck có một truyện về hoa cúc rất hay. Có lẽ mùa nhập học là mùa thu, hoa cúc bắt đầu được bán ở nhiều trại hoa, gợi nhớ, nên học trò nhập học môn luận văn thường được bắt học, phân tích truyện Hoa Cúc của văn hào Nobel Steinbeck.

Tôi không nhớ chắc chắn, hình như nhà văn Nhật Kawabata cũng có viết một truyện về hoa cúc. Kawabata thường hay đem văn hóa Nhật vào truyện. Trong Xứ Tuyết ông viết về geisha và nhạc cụ cổ truyền. Trong Ngàn Cánh Hạc ông viết về trà đạo và chén trà quý. Trong truyện ngắn Hoa Cúc ông viết về đèn lồng và bia mộ, cũng là mấy nét đặc sắc của văn hóa Nhật. Cách ông dẫn truyện rất hay. Ông kể một câu chuyện ma, người đàn bà chờ tình nhân hay tình quân, bên cạnh tảng đá vào một ngày tuyết rơi. Người đàn ông lỗi hẹn, nàng chết vì lạnh. Từ chỗ trú ẩn của nàng bên tảng đá, có chỗ lõm vào, từ đó mọc lên đóa cúc vàng. Tác giả nhìn tảng đá nghĩ đến mộ bia và đèn lồng (lantern), cứ thế mà miên man dẫn người đi.

Tôi không chắc người đọc sẽ thấy truyện này hay, nhưng hình như tôi thuộc trường phái thích văn học cổ điển và Á châu. Hôm nào rảnh tôi sẽ lựa ra một số truyện rồi dịch.