Xem lại ảnh cũ

Bây giờ ngồi xem lại mấy tấm ảnh chụp hồi năm 2019, thấy rõ ràng là tôi không biết chụp ảnh, không biết sử dụng máy ảnh. Lúc ấy tôi chỉ để máy tự động, may là cũng còn xem được ảnh chứ không bị hư hết. Bây giờ, sau một thời gian vọc máy, tôi chụp ảnh hư khá nhiều. Thấy mình có tiến bộ, vì biết ảnh hư ở chỗ nào, mức độ nào. Và có suy nghĩ nếu mình đặt máy ở mức độ này mức độ này thì có thể ảnh sẽ vừa ánh sáng hơn.

Sẵn sau khi xem lại ảnh chụp hồi tháng 8 năm 2019, ông Tám dẫn tôi sang California chơi, tiện đường ghé qua thăm một nơi mà nhà văn John Steinbeck đã làm cho trở thành nổi tiếng với tác phẩm Cannery Row, tôi đăng ảnh cũ. New Jersey đang mùa thu nhưng tôi lại muốn nhớ về nắng đẹp ở California lúc đang giữa mùa hè.

Thành phố này, ngày xưa, thập niên 40 -50, là nơi đóng hộp cá mòi, sardine. Đầu tiên người ta dự định đóng hộp cá hồi, salmon, nhưng không thành, vì cá hồi ít quá. Vào những năm thế chiến thứ hai, quân đội đang cần thức ăn đóng hộp, vì thế Monterey chuyển sang đóng hộp cá mòi. Những năm ấy có luồng cá mòi đến Monterey nên sản xuất rất mạnh. Rồi không hiểu vì lưới nhiều quá nên giết hết cá con, hay vì cá mòi theo luồng nước biển đi sang nơi khác, nguồn cá mòi cạn kiệt trong vòng vài năm. Cuộc sống ở Cannery Row trở nên khó khăn. Ông Steinbeck gom sự khó khăn của người dân trong thành phố dần trở nên nghèo khó, kiệt quệ sự sống, vào trong tác phẩm Cannery Row.

Người dân Monterey tôn sùng Steinbeck như người hùng. Tên tuổi ông biến Cannery Row thành một nơi mời gọi du khách. Phải công nhận Cannery Row rất đẹp. Tôi vẫn nhớ cái vườn hoa nhỏ dọc bờ biển, cạnh nhà hàng nào đó, đẹp như một bức tranh của Monet. Cannery Row vẫn còn cái mùi cá mòi, mà Steinbeck mở đầu quyển truyện, bằng từ “mùi hôi thối nồng nặc.” Một thời lừng danh, với một số lâu đài các đại gia đến ở. Mùi cá mòi nồng nặc đã khiến các đại gia bán nhà dọn đi nơi khác. Trải bao thăng trầm, có nơi chỉ còn lại bức tường đá.

Nhà văn Steinbeck được trao giải văn học Nobel 1962 “for his realistic and imaginative writings, combining as they do sympathetic humour and keen social perception.” Ông là nhà văn hiện thực, chuyên viết về xã hội, có khuynh hướng bênh vực người nghèo khó oằn người dưới áp bức của xã hội. Vì quan điểm này, ông bị xem là thân Cộng. Quyển sách nổi tiếng nhất của ông, có lẽ, là The Grapes of Wrath. Bạn có thể dịch ra thành nhiều tựa đề, nhưng ngày xưa có người đã dịch là “Chùm Nho Uất Hận.” Xin tha lỗi vì tôi không biết tên dịch giả.