Làm thế nào để nhận ra – Tim O’Brien part 3 of 4

Sau đó, tận trong núi, chúng tôi gặp một con nghé của VC. Nó làm gì trong này tôi không biết – không có ruộng lúa hay nông trại – nhưng chúng tôi rượt đuổi theo nó và cột dây dẫn nó về một làng vắng vẻ nơi chúng tôi trú qua đêm. Sau khi ăn tối Chuột Kiley đến và vuốt mũi con nghé.

Hắn mở một phần thức ăn, thịt heo nấu với đậu, nhưng con nghé không thèm ăn.
Chuột nhún vai.

Hắn bước lùi lại và bắn cái đầu gối bên mặt. Con nghé không kêu tiếng nào. Nó ngã vật xuống, rồi gượng đứng lên, và Chuột lại nhắm cẩn thận rồi bắn đứt một lỗ tai. Hắn bắn vào phần sau của con nghé ngay chỗ gần khối u. Hắn bắn hai phát vào sườn. Không cố ý bắn cho chết, chỉ làm cho đau đớn. Hắn nâng nòng súng lên nhắm vào mồm và bắn bay cả cái mồm. Không ai nói lời nào. Cả trung đội đứng nhìn, trong óc nghĩ đủ thứ đủ loại cảm giác, nhưng không ai để lộ vẻ thương xót con nghé. Curt Lemon đã chết. Chuột Kiley đã mất người bạn thân trên cõi đời này. Vài ngày sau hắn viết lá thư bộc bạch tâm sự rất dài cho cô em gái của người chết, cô ta chẳng trả lời, nhưng bây giờ là vấn đề đau đớn. Hắn bắn rớt cái đuôi. Hắn bắn nát phần thịt phía dưới xương sườn. T ất cả chung quanh chúng tôi là mùi khói súng và mùi dơ bẩn và mùi rừng xanh, buổi tối hôm ấy trời rất ẩm và nóng. Chuột chuyển sang dùng súng tự động. Hắn bắn một cách nhát gừng, thỉnh thoảng lia một tràng thật ngẫu nhiên, vào bụng và mông của con nghé. Rồi hắn nạp đạn trở lại, ngồi chồm hỗm và bắn vào đầu gối bên trái. Con nghé khụyu xuống rồi lại gượng đứng lên nhưng lần này không còn đứng nổi. Nó loạng choạng rồi ngã xuống nằm nghiêng. Chuột bắn vào mũi nó. Hắn chồm người lên nói nho nhỏ cái gì đó vào tai con nghé, như thể nói chuyện với con vật hắn nuôi, rồi bắn vào cổ con nghé. Từ nãy giờ con nghé hoàn toàn không kêu rên, ngoại trừ tiếng bong bóng thoát ra từ lỗ mũi của con nghé. Nó nằm bất động. Toàn thân con nghé bất động ngoại trừ đôi mắt rất to, tròng mắt đen sáng lánh và đầy vẻ ngu muội.

Chuột Kiley khóc. Hắn cố nói điều gì đó, nhưng ôm lấy cây súng và bỏ đi một mình.

Tất cả chúng tôi đứng tụm lại thành một vòng tròn méo mó chung quanh con nghé. Rất lâu không ai nói lời nào. Chúng tôi đã chứng kiến một chuyện rất căn bản, cần thiết, một chuyện hoàn toàn mới lạ và sâu sắc, một phần nhỏ của cuộc đời rất đáng sợ mà chúng tôi chưa biết gọi nó là gì.

Có kẻ nào đó đá con nghé.
Nó vẫn còn sống, ngắc ngoải, chỉ có đôi mắt còn động đậy.
“Lạ lùng quá,” Dave Jensen nói. “Suốt đời tôi chưa bao giờ nhìn thấy chuyện nào giống như chuyện này.”
“Chưa bao giờ?”
“Chưa. Dẫu một lần.”
Kiowa và Mitchell Sanders khiêng xác con nghé, kéo ra chỗ trống, nâng nó lên, và ném nó xuống giếng trong làng.
Sau đó chúng tôi ngồi chờ cho Chuột hồi tỉnh lại.
“Thật là lạ lùng,” Dave Jensen cứ nói đi nói lại. “Tôi có một nếp nhăn mới. Tôi chưa hề thấy nó lần nào.”
Mitchell Sanders lấy cái yo-yo của hắn ra. “Thế, đây là Việt Nam ,” hắn nói. “Vườn Địa ngục. Ở đây, tất cả những tội lỗi của con người nơi đây đều mới tinh và chưa hề lập lại.”

Bạn tổng quát hóa chiến tranh như thế nào?

Chiến tranh là địa ngục, nhưng điều này chưa nói được phân nửa, bởi vì chiến tranh cũng là bí mật, và khủng khiếp và phiêu lưu và can đảm và khám phá và thánh thiện và thương xót và thất vọng và nhớ nhung và yêu thương.  Chiến tranh độc địa; chiến tranh cũng vui vẻ.  Chiến tranh hấp dẫn; chiến tranh mê muội. Chiến tranh làm bạn trở nên con người.  Chiến tranh giết bạn chết.

Sự thật luôn mâu thuẫn. Nó có thể tranh luận, thí dụ như, chiến tranh đáng ghê tởm. nhưng sự thật chiến tranh cũng là cái đẹp. Trong tất cả những chuyện khủng khiếp, bạn không thể nào không kinh ngạc đến há hốc trước cái vĩ đại đáng sợ của sự chiến đấu. Bạn nhìn chằm chặp dấu vết của những loạt đạn chạy ngằn ngoèo xuyên qua bóng tối như những sợ dây nơ màu đỏ sáng loáng.  Bạn co người phủ phục trong khi phục kích như là một mảnh trăng lạnh thụ động trồi lên trên những cánh đồng bàn đêm. Bạn chiêm ngưỡng sự đối xứng nhịp nhàng của đội quân đang di chuyển, sự hòa hợp của âm thanh và hình dáng và cân xứng, những loạt đạn từ súng máy bắn vải ra như những tấm giấy kim loại thật to, những lọat đạn chiếu sáng, màu trắng phosphor, màu cam tím sáng rực của napalm, ánh sáng choang của đạn pháo.  Nó không xinh đẹp, nói cho đúng.  Nó làm kinh ngạc.  Nó đong đầy cái nhìn. Nó điều khiển bạn. Bạn ghét nó, vâng, nhưng mắt bạn thì không. Như một trận cháy rừng tàn bạo, như ung thư dưới kính hiển vi, bất cứ trận đánh nào hay những cuộc đánh bom hay những bức tường pháo đều có một vẻ đẹp tinh khiết của sự hững hờ về đạo đức – một cái đẹp rất mạnh mẽ và không thể nào thay thế – một câu chuyện chiến tranh có thật sẽ nói thật về điều này, mặc dù sự thật thì xấu xa.

Tổng quát hóa chuyện chiến tranh thì cũng giống như tổng quát hóa chuyện hòa bình.  Hầu như tất cả mọi chuyện đều đúng. Hầu như không có cái gì đúng.  Từ cốt lỏi, có lẽ, chiến tranh chỉ là một cái tên khác của cái chết, tuy thế bất cứ chiến sĩ nào, cũng sẽ bảo với bạn, nếu anh ta nói thật, là cận kề với nỗi chết cũng mang đến cảm giác tương đương với cận kề với sự sống. Sau một trận bắn nhau kịch liệt, luôn luôn hiện diện trong bạn một sự sung sướng rất sống động và bao la. Cây cối cũng sống động. Cỏ, đất – tất cả mọi thứ. Tất cả mọi thứ chung quanh bạn đều là tinh túy, là sự sống, và bạn ở trong đó, và toàn thể sự sống động này làm cho bạn run rẩy. Bạn nhận biết rất mạnh mẽ, rất tinh tế về cái bản thân đang còn sống của bạn – cái bản ngã thật nhất, cái con người mà bạn muốn mình như thế, và cái mong muốn được là con người tốt được tạo nên bởi chính sức sống này.  Ngay khi ở giữa loài quỉ sứ bạn muốn là người tốt. Bạn muốn những điều tốt đẹp nhất cho loài người. Bạn muốn có sự công bằng và lịch thiệp và những điều nhã nhặn hòa hợp của con người, những điều mà bạn không hề biết là bạn muốn. Có chút gì vĩ đại trong đó, chút gì thánh thiện. Mặc dù nói ra có vẻ kỳ dị, bạn chưa bao giờ cảm thấy sự sống mạnh mẽ hơn là khi bạn đến gần với cái chết (hay nói cách khác khi đối diện với cái chết bạn mới thấy mình đang sống và ham sống). Bạn nhận ra những gì quí giá và thật sự có giá trị. Tươi mát, như thể lần đầu tiên, bạn yêu thích cái gì tốt đẹp nhất trong con người bạn và trên thế giới, tất cả những điều đó đều có thể bị mất đi. Khi hoàng hôn rơi, bạn ngồi trong hố cá nhân và nhìn ra con sông rộng nhuộm màu hồng rồi chuyển sang đỏ, nhìn rặng núi rồi nhìn xa hơn rặng núi, và mặc dù ngày mai bạn sẽ phải vượt sông vào trong núi làm những chuyện động trời và rất có thể sẽ bị mất mạng, cho dù chuyện sẽ đến mức ấy, bạn thấy bạn đang ngắm nghía màu sắc tươi đẹp trên sông, bạn cảm thấy rúng động đến sững sờ vẻ đẹp của hoàng hôn, và tràn ngập trong tâm hồn bạn một cảm giác nhức nhối như một tình yêu tan vỡ về thế giới có thể tốt đẹp như thế nào và đáng lẽ nó phải luôn luôn tốt đẹp như thế nhưng hiện tại thì không được như ý.

Leave a Reply

Please log in using one of these methods to post your comment:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s